Na początek chciałabym wyjaśnić jak zbudowany jest naskórek jest to istotnie ważne w wyjaśnieniu działania peelingów.

Naskórek jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym.

Naskórek składa się z 6-20 warstw komórek, jego grubość przeciętna to 500 nm.( w skórze dłoni i podeszew 2-3 razy większa)

Naskórek jest tkanka dynamiczną, komórki jego części podstawnej dzielą się mitotycznie a 50 % komórek nowo powstałych przesuwa się ku powierzchni, ulegając stopniowemu różnicowaniu komórkowemu do komórek zrogowaciałych, które się złuszczają. W warunkach normalnych liczba komórek złuszczających się jest równa liczbie nowo powstałych dlatego grubość skóry się nie zmniejsza.

Naskórek jest zbudowany z keratynocytów biegnących w poprzek jego grubości. W skład kolumny wchodzi 5-6 komórek podstawnych i szereg pojedynczych, spłaszczonych keratynocytów.

Błona podstawna naskórka 

błona ciągłą i składa się z kilku warstw:

– blaszki jasnej– na niej leżą keratynocyty warstwy podstawnej naskórka, w miejscu styku z blaszką te komórki tworzą wiele hemidesmosów, które służą do ustalenia ich położenia względem podłoża. W skład blaszki jasnej wchodzą subtelne wypustki komórek nabłonkowych oraz makrocząsteczki glikoprotein: lamininy i proteoglikany. Znajdują się się tutaj także białko nidogen ( łączy lamininę z kolagenem typu IV), fibuliny i białko typu BM-40

– blaszki gęstej– zbudowana jest z kolagenu typu IV

– włókien kolagenowych blaszki siateczkowej zawiera fibrylarne cząsteczki kolagenu typu VII nazywane włókiennikami kotwiczącymi, które przenikają w głąb skóry właściwej miedzy włókna kolagenowe zbudowane z kolagenu III

Warstwa podstawna

Składa się z: komórki walcowate, liczne hemidesmosomy, desmosomy oraz nieliczne pęczki filamentów pośrednich typu I i II, mikrotubule, i filamenty aktynowe.

Wśród tych komórek znajdują się komórki macierzyste naskórka które zapewniają ciągłą odnowę tej tkanki. Mitozy tych komórek są asymetryczne tzn. jedna komórka potomna pozostaje w warstwie podstawnej jako dzieląca się komórka macierzysta, a druga zaczyna się różnicować nie dzieli się i migruję ku powierzchni naskórka. Komórki różnicujące się staja się płaskie i zmieniają kształt. Średni czas takiej migracji wynosi 20 – 30 dni.

Warstwa kolczysta

Składa się z : kilku warstw spłaszczonych komórek.

Między komórkami istnieją liczne połączenia tych desmosomów. W wyniku stosowania techniki histologicznej cytoplazma tych komórek kurczy się z wyjątkiem miejsc, w których są desmosomy. Daję to obraz kolców na powierzchni komórek. Różnicowanie keratynocytów tej warstwy przejawia się syntezą białek.

Warstwa ziarnista

Tutaj występuje najintensywniejsze różnicowanie. Zmiany struktury polegające na:

– zagęszczanie pęczków filamentów cytokeratyny

– synteza swoistych białek : profilagryny, lorykryny, SPR, kornifiny, inwolukryny

– pojawienie się w cytoplazmie pęcherzyków zawierających te białka; pęcherzyki takie nazywane są niekiedy ziarnami keratohialiny

– syntezę swoistych glikolipidów, tworzących cienkie blaszki, blaszkę otoczone są błona i występują w cytoplaźmie keratynocytów jako ciałka blaszkowate

Białka profilagryna znajdujące się w pęcherzykach keratynocytów, przekształca się w komórkach warstwy zrogowaciałej w filagrynę. Filagryna jest białkiem wiążącym filamenty cytokeratyny w gęstą masę rogową. Natomiast białka inwolukryna, lorykryna i SPR są wydzielane poza komórki. Tutaj za pomocą transglutaminazy K następuje wytworzenie krzyżowych wiązań między tymi białkami. Daje to gęstą rogową warstwę na powierzchni komórek . W ten sposób powstają łuseczki rogowe., wypełnione rogową masą cytokeratyn, na powierzchni których znajduje się rogowa masa powstałą z lokryny SPR, i inwolukryny

W miarę postępującej keratynizacji cytoplazmy, jadra komórek degenerują się i znikają.

Warstwa jasna

Cienka warstwa keratynocytów o kwasochłonnej cytoplazmie.

Keratnocyty tej warstwy nie mają już jąder i są wypełnione masami zrogowaciałych filamentów cytokeratyny, maja jeszcze desmosomy.

Powierzchniowe keratynocyty warstwy ziarnistej gromadzą się w pobliżu swojej zewnętrznej powierzchni liczne ciałka blaszkowate. Ciałka te są pęcherzykami zawierającymi blaszki glikolipidu- acyloglikozyloceramidu. Zawartość pęcherzyków jest wydzielana na zewnątrz keratynocytów warstwy ziarnistej. W ten sposób między warstwą ziarnistą a warstwą zrogowaciałą jest wytwarzana warstwa ułorzoych równolegle blaszek glikolipidu, która jest bariera dla wody.

Warstwa zrogowaciała

Skład: ściśle upakowane, całkowicie zrogowaciałe bezjądrowe komórki nazywane: łuseczkami rogowymi.

Łuseczka składa się z wewnętrznego rdzenia i zewnętrznej otoczki.

Skóra właściwa jest utworzona z tkanki łącznej włóknistej. w jej obrębie można wyróżnić dwie warstwy:

1) warstwę brodawkową

2)warstwę siateczkową.

WARSTWA BRODAWKOWA graniczy bezpośrednio z błoną podstawną nabłonka. Jej włókna siateczki są połączone z wypustkami komórek warstwy podstawnej. Wysokość i liczba brodawek zależy od czynników mechanicznych i jest zmienna w różnych okolicach ciała. Do każdej listewki skórnej wnikają od dołu dwie łącznotkankowe brodawki w kierunku naskórka. Wpuklenia nabłonka pomiędzy dwie brodawki są miejscem, gdzie wnikają przewody wyprowadzające gruczołów potowych.

Włóknista tkanka łączna brodawki zawiera naczynia krwionośne, które zaopatrują te części skóry właściwej w substancje odżywcze, dostarczają ciał odpornościowych oraz regulują temperaturę skóry.

WARSTWA SIATECZKOWA utworzona z pęcherzyków włókien kolagenowych Zmienna rozciągliwość włókien kolagenowych jest możliwa między innymi na skutek odpowiedniego ustawienia pęczków tych włókien w sieci. W warstwie tej występują zakończenia nerwowe, zwane ciałkami blaszkowatymi (ciałka Vatera- Paciniego).

SKÓRA WŁAŚCIWA PEŁNI NASTĘPUJĄCE FUNKCJE:

-zapewnia utrzymanie właściwości mechanicznych skóry

-służy za rezerwuar wody.